بسیاری از افراد و کسب‌وکارها در بازاریابی خود به موفقیت‌های پروژه‌های بزرگ توجه می‌کنند، مانند وب‌سایت‌هایی که به رتبه اول گوگل رسیده‌اند یا ترافیک عظیمی دریافت کرده‌اند، در حالی که صدها یا حتی هزاران وب‌سایت دیگر وجود دارند که تلاش مشابهی داشته اما موفق نشده‌اند. اگر تنها مدل‌های موفق را در کسب و کارمان بررسی کنیم، نتیجه‌گیری اشتباهی مانند «هر استراتژی مشابه موفق خواهد بود» شکل می‌گیرد.
در این مقاله از آژانس راه‌کار می‌خواهیم درباره یک خطای منطقی بنام سوگیری بقا یا Survivorship Bias در سئو صحبت کنیم. پس با ما همراه باشید.
سوگیری بقا چیست؟
Survivorship Bias یکی از خطاهای منطقی است و زمانی رخ می‌دهد که تمرکز یک تحلیل تنها روی افراد، اشیا یا داده‌هایی است اشخاص زنده ماندند یا موفق بودند. این رویکرد باعث می‌شود مواردی که به دلیل شکست یا حذف شدن از بین رفته‌اند، نادیده گرفته شوند. چنین سوگیری‌ای می‌تواند به نتیجه‌گیری‌های ناقص، مغرضانه و در بسیاری از موارد نادرست منجر شود.
یک مثال شناخته شده:
در جریان جنگ جهانی دوم، تیم‌های مهندسی در تلاش بودند تا نقاط آسیب‌پذیر هواپیماهای نظامی را شناسایی و تقویت کنند. این تیم‌ها هواپیماهایی که از عملیات سالم بازگشته بودند، بررسی کردند و متوجه شدند که بال‌ها و دم این هواپیماها بیشتر از سایر بخش‌ها آسیب دیده است. بر همین اساس پیشنهاد شد همین قسمت‌ها تقویت شوند.
اما آبراهام والد ریاضی‌دان مشهور نشان داد که این تحلیل اشتباه است. دلیلش این بود که هواپیماهایی که نقاط حیاتی مثل موتور یا بدنه آن‌ها آسیب دیده بود، هرگز به پایگاه بازنگشته بودند و بنابراین در بررسی لحاظ نشده بودند. نتیجه درست این بود که باید نقاط حساس مانند موتور و بدنه که شانس بازگشت را تعیین می‌کردند، تقویت شوند.
تمرکز بر موفقیت‌های سئو ممنوع
وقتی تنها وب‌سایت‌هایی که در صدر نتایج گوگل هستند را بررسی می‌کنیم، ممکن است فکر کنیم که فقط ویژگی‌ها یا استراتژی‌های مشترک بین آن‌ها (مانند سرعت بالا، بک‌لینک‌های زیاد یا محتوای طولانی) دلیل موفقیت است. این در حالی است که بسیاری از وب‌سایت‌ها ممکن است همین کارها را انجام داده باشند ولی به دلایل دیگری (مانند کیفیت پایین محتوا، تجربه کاربری ضعیف، مشکلات فنی نامرئی یا نادیده گرفتن نیازهای کاربر) شکست خورده باشند و هرگز به نتایج برتر نرسیده‌اند.
هنگام انتخاب کلمات کلیدی، ممکن است تمایل داشته باشید که فقط کلمات کلیدی را هدف قرار دهید که وب‌سایت‌های برتر روی آن‌ها رتبه دارند. این کار می‌تواند منجر به انتخاب کلمات کلیدی بسیار رقابتی شود که دستیابی به رتبه بالا برای آن‌ها بسیار دشوار است، به‌خصوص اگر اعتبار دامنه یا منابع شما کمتر باشد.
بسیاری از گزارش‌های سئو یا آموزش‌ها تنها داستان‌های موفقیت را بازگو می‌کنند و به شکست‌های پروژه‌ها اشاره نمی‌کنند. این باعث می‌شود تصور شود که هر وب‌سایت با پیروی از همان روش‌های موفقیت‌آمیز به نتایج عالی می‌رسد، در حالی که واقعیت بسیار پیچیده‌تر است و بسیاری از فاکتورها (مانند نوع صنعت، کیفیت محتوا و جایگاه رقابتی) تأثیرگذار هستند.
در تولید محتوا اگر فقط به محتواهایی توجه کنید که «وایرال» شده‌اند یا ترافیک بسیار بالایی داشته‌اند، شاید فکر کنید که تنها راه موفقیت، تولید محتوای مشابه است. این در حالی است که هزاران محتوای دیگر در همان قالب یا با همان موضوع تولید شده‌اند اما مورد توجه قرار نگرفته‌اند.
در تحلیل بک‌لینک‌ها، اگر فقط پروفایل بک‌لینک وب‌سایت‌های موفق را بررسی کنید، امکان دارد الگوهای خاصی را مشاهده کنید و فکر کنید که پیروی از آن‌ها منجر به موفقیت می‌شود. این در حالی است که لینک‌سازی یک فرایند پیچیده بوده و کیفیت و ارتباط لینک‌ها بسیار مهم‌تر از صرفاً تعداد آنه‌ها به شمار می‌رود.
هنگام تجزیه‌وتحلیل داده‌های سئو، سوگیری بقا می‌تواند باعث شود فقط به داده‌های موفق موجود توجه کنید. مثلاً:
- بررسی فقط صفحات پربازدید و نادیده گرفتن صفحات با ترافیک پایین (که ممکن است اطلاعات مهمی درباره مشکلات سئو ارائه دهند).
- تمرکز صرفاً روی استراتژی‌هایی که در گذشته جواب داده‌اند و عدم آزمایش تکنیک‌های جدید یا متفاوت.
راه‌های دقیق‌تر برای مقابله با سوگیری بقا در سئو
- تحلیل جامع رقبا: نه تنها وب‌سایت‌های برتر، بلکه وب‌سایت‌هایی که رتبه متوسط یا پایین دارند را نیز بررسی کنید. چرا آن‌ها موفق نیستند؟ این می‌تواند به شما در شناسایی اشتباهاتی که باید از آن‌ها اجتناب کنید، کمک کند.
- تحلیل کلمات کلیدی بر اساس پتانسیل و رقابت واقعی: از ابزارهای سئو برای بررسی سختی کلمات کلیدی و پتانسیل واقعی آن‌ها بر اساس اعتبار دامنه خود استفاده کنید، نه صرفاً بر اساس رتبه رقبا.
- تمرکز بر کیفیت و ارزش افزوده: در تولید محتوا به جای الگوبرداری صرف از محتواهای موفق، روی ارائه ارزش واقعی به مخاطب و پاسخگویی به نیازهای آن‌ها تمرکز کنید.
- استراتژی لینک‌سازی طبیعی و با کیفیت: به جای تمرکز بر کمیت، روی دریافت لینک‌های طبیعی و مرتبط از وب‌سایت‌های معتبر تمرکز داشته باشید.
- آزمایش و خطا: در سئو مهم است که استراتژی‌های مختلف را آزمایش کرده و نتایج را بر اساس داده‌های خودتان تحلیل کنید، نه فقط بر اساس آنچه برای دیگران موفقیت‌آمیز بوده است.
